کم، بیست و سوم ماه ژوئن اولین و آخرین باری است که فیلم اهانت آمیز «بیگناهی مسلمانان» البته با نامی دیگر در سینمایی کوچک در هالیوود با حضور کمتر از ده نفر بیننده پخش می شود و تنها یک هفته بعد، یعنی درست یکم جولای، کلیپی 14 دقیقه ای از آن با اکانت مستعار «سام باسیل»، فردی که گفته می شد کارگردانی فیلم را بر عهده دارد ولی بعدها هویت وی با نام ناکولا (یک مصری مقیم ایالات متحده) تایید رسمی شد، بر روی یوتیوب قرار گرفت.

دوم، از یکم جولای یعنی یازدهم تیرماه تا نهم سپتامبر یعنی نوزدهم شهریورماه قریب به هفتاد روز فاصله است. نهم سپتامبر روزی است که کلیپ دو دقیقه ای ترجمه عربی این ویدئو از شبکه مصری «ناس» (قناه الناس الفضائیه) پخش و موجد موج گسترده اعتراضات در جهان اسلام شد. تنها چند روز پیش از شبکه ناس، این موریس صادق است که برای نخستین بار ترجمه عربی کامل این ویدئو را در وبلاگ مجمع ملی قبطی های آمریکایی منتشر می کند.

سوم، سیندی لی گارسیا، زنی که نقش مادر پیامبر را در این فیلم بازی می کند می گوید فیلمنامه اولیه و اصلی درباره زندگی مصری ها پیش از 2000 سال قبل بوده و اساسا نام اصلی آن «جنگجویان صحرا» بوده است. بر این اساس هیچ عنصر مذهبی در فیلم وجود نداشته و کاراکتری که بعدها به نام «محمد» تغییر پیدا کرده «ارباب جورج» نام داشته است. (کسانی که فیلم را مشاهده کرده اند واقفند که در کلیپ منتشر شده اطرافیان جورج او را «مستر» یا همان «ارباب» صدا می زنند)

اما لیلی دیون می گوید آنها در پروژه دیگری برای دوبله هایی مختصر و گفتن واژه هایی چون «محمد»، «اسلام» و «قرآن» به کار گرفته شده اند! به عبارت دیگر تمام رفرنس های مذهبی (مانند نام پیامبر یا قرآن یا اسلام) در صداگذاری مجدد و بدون اطلاع بازیگران اصلی! به تصاویر اضافه شده اند.

چهارم، دوگانه تلخ و شیرینی ست دوگانه حقیقت و مصلحت! یک طرف ماجرا حکم امام است که «به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی‌» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاَ آن‌ها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس که در این راه کشته شود، شهید است ان شاء الله. » و اینکه «سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامی همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند» و طرف دیگرش 11 سپتامبر است و بازی اسلام هراسی.

بی تردید حکم اولیه «سابّ النبّی» اعدام است و از جهت شدت توهین نیز «تصویرسازی» بالاتر از «نگارش متن» است چرا که تصویرِ متن در ذهن خواننده و به صورتی گنگ و شخصی ست اما تصویر فیلم به صورتی عینی و لخت، همه زشتی را در برابر چشمان بیننده به نمایش می گذارد؛ اما همه سخن در باب مصلحت اهمّی ست که در مقابل حکم اولیه می ایستد.

پنجم، عصر پایان ایدئولوژی لیبرالیسم و عریان شدن ناکارآمدی گفتمان غرب در حوزه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و روزگاری که اقبال اندیشمندان و نخبگان غیر مسلمان به اسلام عزیز شتابی روز افزون دارد از قضا مصادف شده است با موج جدید و خیز بلند حرکت ها و مطالبات اسلام گرایانه در جغرافیای جهان اسلام و خصوصا جهان اهل سنت.

اما همزمان با تاملات مختلف پیرامون استمرار انقلابات و تدوین قوانین مادر و ساختار حاکمیت و ... روند رشد گروه های تندروی اسلامی که ریشه در تفکرات سلفی جهادی و تکفیری دارند موجب نگرانی مضاعف در جهان اسلام و خارج آن شده است. واقعیت آن است که جهان اهل سنت تا رسیدن به مدل حکومتی «عقلانیت انقلابی» فاصله زیادی دارد. عقلانیت انقلابی نه از غربگرایی درمی آید نه از تکفیرگرایی و نه از نظام پادشاهی. 

ششم، مصر دروازه جهان عرب است و تحلیل رویدادهای آن تا حد زیادی به فهم آینده جهان عرب نیز کمک می کند. رفتارشناسی اخوان المسلمین و گروه های جهادی تقابل دو نگاه سلفی در جهان اهل سنت را به خوبی نمایش می دهد. اخوان المسلمین اگرچه در زمره گروه های سلفی جای می گیرد اما به علت پررنگ بودن نگاه عقلانی – که در مواقعی به افراط نیز کشیده شده و  به جنبه انقلابی گری اخوان لطمه می زند- در موارد متعددی موضع خود را از گروه های تندرو متمایز کرده که آخرین مورد آن نیز واکنش های عمومی به فیلم اهانت آمیز به ساحت پیامبر مربوط می شود که اخوان طبق بیانیه ای رسمی فراخوان دوم برای تجمع مقابل سفارت آمریکا را لغو و از حرکات تندروانه اعلام برائت جست.

هفتم، در بسیاری از کشورهای اسلامی و در اقدامی نادر پرچم های القاعده بر فراز دستان انقلابیون و تظاهرکنندگان مصر، عمان، کویت، بحرین، لیبی و یمن به اهتزاز درآمد و صدا و سیمای جمهوری اسلامی هم با ذوق زدگی تمام از به اهتزاز درآمدن پرچم لااله الا الله به جای پرچم آمریکا بر سفارتخانه های این کشور در پوست خود نمی گنجید.

اینکه فیلم مذکور درست دو روز پیش از 11 سپتامبر به نمایش درآید و در سالگرد 11 سپتامبر سفیر این کشور در لیبی کشته شود و همزمان پرچم های القاعده در جای جای جهان اسلام به اهتزاز درآید و رسانه های غربی نیز درست بر همین نقطه تمرکز کنند مطلب قابل تاملی ست. آنچه که به دست اندرکاران تهیه فیلم مربوط می شود حکایت از طراحی پروژه ای برای تحریک مسلمانان و تکمیل قطعه دیگری از پازل اسلام هراسی دارد اما آنچه که به ما مربوط است چه؟

بی تردید خشم جهان اسلام از توهین به پیامبر امری مقدس و ضروری ست و نمایش آن- به خصوص در ابعاد باشکوهی نظیر راهپیمایی لبنان- اهرمی بازدارنده برای جلوگیری از تکرار گستاخی های اینگونه است. اما از یاد نبریم جماعتی که امروز دستشان به سفیر آمریکا در لیبی رسید دیروز اسلحه به دست و سوار بر بولدوزر مقبره شیخ عبدالسلام الاسمر و مسجد الشعاب صوفیان را به توبره کشیدند و منتظر فردایی هستند که تیغ هرزه خود را علیه شیعیان نیز به کار گیرند.

پایانی، «توهم»، آفت مستمر برخی از مسئولین نظام در سال های بعد از انقلاب بوده و هست. کسانی ادعای مدیریت انقلابات منطقه را می کنند و کسانی سر در آخور طایفه گرایی و سنی ستیزی دارند. حال که بر اثر بی تدبیری، در سالیان اخیر ارتباط موثری با گروه های اثرگذار سنی – اعم از معتدل و افراط گرا- برقرار نشده است ای کاش، صبر انقلابی و شعور انقلابی ما را به این نکته رهنمون کند که در عین لزوم ارتباط با تمامی گروه ها، تقویت نگاه اعتدالگرای اسلامی در جهان اهل سنت (خصوصا مصر) – در عین آگاهی بر آفت های آن-  راهبردی اساسی برای منافع جمهوری اسلامی است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: